Deel I

Op een regenachtige namiddag in juni ontmoet ik drie enthousiaste bestuursleden van Stichting Roze Buddyzorg Amsterdam, die sinds 2012 bestaat.

In de schitterende kopverdieping van de Roze Hallen, het huis van Josee Rothuizen, treffen wij elkaar bij een etentje.

Voor de Flamingo spreek ik Henriët Ooms en Joost Davidse, bestuursleden van het eerste uur, en Josee Rothuizen, recent toegetreden bestuurslid.
In een tweeluik komen de geschiedenis en de toekomst van Roze Buddyzorg Amsterdam aan de orde.
Vandaag besteden we aandacht aan de geschiedenis. Hoe is Roze Buddyzorg ontstaan? Hoe gaat buddyzorg in z’n werk? Wat is de motivatie van de bestuursleden?
In de volgende Flamingo staat de toekomst centraal. Onze lezers, een belangrijk reservoir van potentiële buddy’s en cliënten, worden dan geïnformeerd over het Symposium, waarmee op 18 september aanstaande het tweede lustrum gevierd wordt.


Buddy’s uit de eigen gemeenschap
De hiv/aidsepidemie in de tachtiger jaren is aanleiding voor de Schorerstichting om sociale ondersteuning aan homomannen op te zetten met behulp van vrijwilligers uit de eigen gemeenschap: de buddy’s. Riek Stienstra, destijds directeur, introduceert in 1984 deze uit San Francisco afkomstige werkwijze in Nederland. Het Amerikaans/Nederlandse model wordt over de hele wereld overgenomen. Schorer met 40 medewerkers (+ 160 buddy’s) groeit uit tot de grootste gezondheidsinstelling voor lesbische vrouwen en homomannen in Europa.
Koningin Beatrix oriënteert zich op wat er gaande is op het gebied van hiv in Amsterdam. Schorer huist op dat moment in een smal pandje aan de Nieuwendijk. Beatrix is heel verbaasd over deze benepen huisvesting, temeer omdat de Schorer zulk belangrijk werk doet. Binnen twee weken wordt het voormalige Fortis bankgebouw in de P.C. Hooftstraat voor Schorer bestemd.
Na het vertrek van Stienstra treedt Ferdinand Strijthagen aan. Er bestaan dan al verschillende problemen. Hij reorganiseert en wil commerciëler werken. Van de nadruk op inhoud verschuift het accent naar vorm. De stopzetting van de subsidie in 2012 gebeurt niet van de een op de andere dag, maar er ligt geen plan B of C klaar. Een faillissement per 1 april 2012 is onvermijdelijk.
Josee Rothuizen (1946), algemeen bestuurslid van Roze Buddyzorg sinds 2021, werkt van 1991-2004 bij de Schorerstichting als hulpverlener, projectleider en consultant. “Ik kon me niet vinden in de aanpak en het beleid van Strijthagen en ben daarom in 2004 vertrokken.”

Definitief op slot
Binnen de groep buddy’s van de Schorer heerst ongeloof. Hoe kan het zijn dat een succesvol kenniscentrum als Schorer moet stoppen?
Voorafgaand aan het faillissement richt een groep van tien vrijwilligers Stichting Roze Buddyzorg Amsterdam op om de begeleiding van zieke en sociaal geïsoleerde lhbti+’ers veilig te stellen. Tachtig buddy’s sluiten zich hierbij aan.
De Regenboog Groep neemt een ander deel van de buddyzorg over onder de naam Rainbow Buddy Support, specifiek gericht op lhbti+’ers met psychische problemen.
Op de valreep wordt de cliëntenlijst voor buddyzorg uit de boedel ontfutselt. Henriët Ooms neemt nog snel wat opschrijfboekjes mee. Achter haar rug doet de curator de deur definitief op slot.

Buiten je eigen bubbel
Henriët Ooms (1966), voorzitter van het bestuur, is actief in de buddyzorg sinds 1997. In een crisisperiode werk, partner en huis kwijt, gaat zij op zoek naar betekenis en structuur om weer grond onder de voeten te krijgen. Tegelijkertijd ervaart zij hoe een slechte medische uitslag soms bijzondere reacties bij anderen oproept. Men wil ‘voor jou gaan denken’ en er ontstaat ‘buitensluiting’. Dit is haar motivatie om zich in te zetten voor mensen met hiv/aids door middel van buddywerk. Er ontstaat een sociaal netwerk van buddy’s met grote onderlinge acceptatie en veel plezier - ook om de verbinding van Henriët als heterovrouw aan de homoman.
Henriët, in haar dagelijkse leven floormanager van de facilitaire dienst van het AMC, woont op IJburg en heeft twee dochters. “Ik ben zó gemotiveerd voor dit werk dat ik gerust op zondagavond een paar telefoontjes pleeg als er acuut iets opgelost moet worden. Wat zo geweldig leuk is aan dit werk, is dat je mensen buiten je eigen bubbel ontmoet en dat dat heel interessant en verrijkend kan zijn.”

Een ontzettende drive om dóór te gaan
Roze Buddyzorg is een principieel onbetaalde praktijkorganisatie van vrijwilligers. Vanuit de community vóór de community. Er zijn nu bijna 50 buddy’s actief. 80% van de cliënten is man en dat geldt ook voor de buddy’s. Het merendeel is 50+.
Buddywerk is 'relatiewerk': als je kwetsbaar bent is aandacht extra belangrijk. Kern van het werk is ondersteuning en gezelschap, maar geen persoonlijke relatie. Aankomende buddy’s worden o.a. getraind in hoe je op een goede manier grenzen aan kunt geven. Desalniettemin kan er een speciale band ontstaan. In principe is er éénmaal per twee weken contact. Als buddy hoef je je niet voor langere tijd aan een cliënt te verbinden. Na één jaar is er ruimte om te stoppen.
Joost Davidse (1960), secretaris en penningmeester van het bestuur, sinds de start betrokken bij Roze Buddyzorg, is coördinator Mentorschap en woont in Utrecht. “Eigenlijk is het onvoorstelbaar dat we al zó lang en zó effectief dit werk op geheel vrijwillige basis doen. Ik voel wel van tijd tot tijd de druk om áán te blijven - je kunt natuurlijk niet zomaar opstappen. Ik voel me moreel verantwoordelijk en ik denk dat ik iets wezenlijks toevoeg aan de samenleving. Door het belang van ons werk ervaar ik een ontzettende drive om dóór te gaan. Eigenlijk ben ik een VOS-er: een Vrijwilliger Op een Sleutelpositie.”

Roze Stadsdorp als toeleverancier van vrouwelijke buddy’s?
Door een roze legaat, verworven in 2015, bestaat er een goede financiële buffer. Recent komt er nieuwe aanwas van buddy’s, ook jongere, en van cliënten. Meestal worden mannelijke buddy’s aan mannelijke cliënten gekoppeld en vrouwelijke aan vrouwelijke cliënten. Wellicht kan het netwerk van Roze Stadsdorp Amsterdam het aantal vrouwelijke buddy’s en cliënten opkrikken? Roze Buddyzorg Amsterdam laat zeker de behoefte en noodzaak van een dergelijke voorziening voor lhbti+’ers zien.

Interesse in een rol als buddy?
Kijk op de website van Roze Buddyzorg naar een interview van Dolly Bellefleur (ambassadrice) met Hanneke Hurkmans (cliënt) en Jan (buddy) of lees het Jaarverslag 2021 van Stichting Roze Buddyzorg Amsterdam  www.rozebuddyzorg.nl