Ik heb het nooit lastig gevonden om anders dan anderen te zijn.   

Simon Haringa (67) is beeldend kunstenaar en maakt foto’s en documentaires. Ik bezoek hem in zijn smaakvolle appartement/atelier vlakbij het Kadijksplein. Hij reist regelmatig naar Geleen waar Hans, zijn huidige partner woont. Simon vertelt over zijn zoektocht om voluit als beeldend kunstenaar te leven en te werken.

Ga jij er iets mee doen of doe ik het?

Ik ben opgegroeid in een dorp in Friesland. In de zeventiger jaren heb ik volop meegedaan aan de hippietijd: lang haar, oorbel, softdrugs, popmuziek. Ik heb het nooit lastig gevonden om anders dan anderen te zijn.

In mijn keuze voor de pedagogische academie speelden de ruime vakanties een grote rol. In die tijd ben ik uit de kast gekomen. Toen ik verliefd werd op een man, heb ik dat meteen aan mijn ouders verteld. Zij hebben dat vrij gemakkelijk geaccepteerd. Ik heb altijd over liefde en verbondenheid gesproken en mijn liefdes mee naar huis genomen. Ik ben nooit bang geweest om te zijn wie ik ben. Dat speelde ook een rol in het dagelijks leven. Werd er gescholden op het schoolplein: ”Homo!” Dan stapte ik meteen naar de directeur: “Ga jij er iets mee doen of doe ik het?” Ik treed met vanzelfsprekendheid op en neem mijn eigen plek in.

Ik gaf les aan de huishoudschool, maar na twee jaar dacht ik: “Is this all there is?” Daarom pakte ik een vervolgstudie op, Sociale Wetenschappen aan de RUG (zie: ‘Omkijken, een universitair experiment in Friesland’), met psychologie, filosofie en sociologie als hoofdvakken. Studeren vond ik een genoegen. Het was de tijd van de vrouwengroepen en de gepolariseerde discussies. Vaak een zootje en niet altijd leuk en interessant. De meeste van mijn studiegenoten zijn overigens goed terechtgekomen. Nadat de relatie met mijn eerste grote liefde mislukte, ben ik in 1979 naar ‘spannend’ Amsterdam verhuisd en weer les gaan geven aan het LBO/MBO.

Een dromer

Na tien jaar had ik opeens een burn-out. Mijn onderwijsvuur leek gedoofd. In mijn zelfonderzoek ging ik terug naar mijn kindertijd: wat vond ik leuk en waar kreeg ik energie van? Ik was altijd een dromer: achter de horizon ligt een fantastische wereld die ik wil ontdekken.

Op een banenbeurs in de RAI, zag ik dat de Filmacademie met een nieuwe (docenten)opleiding ging starten: Film/TV-vormgeving. Dat leek mij geweldig aantrekkelijk. Het was uitzonderlijk dat de arbeidskundige van het UWV deze opleiding goedkeurde. Vanaf de éérste ochtend – op maandagochtend startte de week met filmgeschiedenis - voelde ik me thuis en op mijn plek. Het plezier was van korte duur. In 1997 kreeg ik ernstige gezondheidsproblemen. Ik kon niet meer structureel werken of lesgeven, maar er moest wel brood op de plank komen!

Dansen op de vulkaan

Via het uitzendbureau kwam ik in de commerciële tv-wereld terecht. John de Mol zocht beeldregisseurs voor het programma Big Brother. Ze zagen wel wat in mij vanwege mijn psychologieachtergrond. Ik ben als archiefcoördinator aangenomen. Wij verzamelden van 24 camera’s het beeldmateriaal van elke dag en zetten dat in archief. Dit was de basis voor de latere tv-uitzendingen. 

Uiteindelijk ben ik door mijn ziekte toch 100% afgekeurd en kreeg ik een WAO-uitkering. Weer een mentale dreun, maar hiermee verwierf ik ook vrijheid. Ik kon nieuwe richtingen inslaan, die mij veel gebracht hebben.

Door vertoning van mijn eindexamenfilm op het Noordelijk Filmfestival in Leeuwarden kende ik mensen van de Omroep Fryslân: “Hoe bestaat het dat jij bij een commerciële zender als RTL werkt? Heb je geen leuke ideeën voor onze omroep?” Ik heb acht documentaires (ook roze) voor hen gemaakt, die landelijk werden uitgezonden op Nederland 2. 
‘Dansen op de vulkaan’ is het meest bekend, een film over Aids-overlevenden. Deze is ook vertoond op het filmfestival in Utrecht. Als freelancer kon ik in mijn eigen tempo werken en kreeg ik financieel meer ruimte.

Ik ben een beeldend kunstenaar

Naast filmen was fotografie ook een afstudeervak op de Academie. De laatste jaren ben ik me daar meer op toe gaan leggen. In 2017 had ik een tentoonstelling in de Amstelkerk met 82 foto's. Die tentoonstelling is een verzameling beelden, die laten zien hoe ik me door Amsterdam beweeg. Ze vertellen het verhaal van één van de velen die in de stad onderweg zijn. Samen vormen ze een persoonlijk reisverslag, geïllustreerd met eigentijdse ansichtkaarten. De opening met twee zangeressen en veel belangstellenden was een succes.

Twee jaar later heeft Dick Bouma van Gallery Nine mij gevraagd voor een tentoonstelling met alleen abstract werk. Ik ben nu een van zijn vaste partners. Een vervolgtentoonstelling is in de maak. In 2020 zou ik met Gallery Nine op de Kunst RAI staan. Dat gaat nu in 2021 gebeuren.

Ik heb een tijdlang nagedacht over hoe ik mijn vakinhoudelijke werk moest definiëren. Ben ik documentairemaker, fotograaf of ligt het breder? Ik doe onderzoek, maak een tocht naar de essentie, wil een verhaal vertellen en dat wordt de basis voor een film of tentoonstelling. Kortom, ik ben een beeldend kunstenaar.

Soan-Heit

Aankomende november komt in Leeuwarden, in Trésoar, mijn nieuwe tentoonstelling met het thema: 'Soan–Heit'. Ik heb rond mijn 60e ontdekt hoe mijn vader (†2000) en ik op elkaar lijken. We zijn allebei bescheiden. Hij heeft drie gedichtenbundels uitgegeven en toch bleef hij zichzelf ‘geen echte dichter’ noemen. Hij werkte net als ik óók uit het hoofd, mentaal, was ook een dromer. Er zullen 42 foto’s van mij getoond worden, waarop mijn vader met zijn Friese gedichten postuum commentaar geeft. Trésoar, Frysk Histoarysk en Letterkundich Sintrum, is de grootste Erfgoedinstelling van Friesland en heeft een prachtige expositieruimte.

Verbindend element

Ik zie het Roze Stadsdorp als een netwerk met een belangrijk verbindend element in Amsterdam. Net als de roze sportverenigingen waarvan ik sinds de oprichting actief lid ben geweest. Volleybal, tennis en als hoogtepunt de Gay Games 1998 in Amsterdam.

www.simon-haringa.nl



Centraal thema in Simons werk is de zoektocht van de mens naar een betere en mooi(ere) wereld of het verlies daarvan. Terwijl in zijn films personen een hoofdrol spelen, ligt de nadruk in zijn foto’s op de omringende wereld. Mensen lijken toevallig in het beeld voor te komen. Simon fotografeert met een mobiele telefoon. Het levert schilderij-achtige foto’s op van een alledaagse, verstilde omgeving.