Als maatschappelijk betrokken mens hou ik mezelf op de hoogte van het nieuws, ook wat er over klimaatverandering geschreven wordt of in documentaires getoond. Het heeft me bewust gemaakt van het drama dat er gaande is. Beelden van brandend bos, mensen en kinderen die huilen zodra ze uit de vuurzee en het gevaar zijn, het ijs op de polen dat naar beneden stort, de wilde dieren die alleen nog maar in reservaten kunnen overleven.Het maakt me boos en verdrietig. Boos over de onverschilligheid waarmee sommigen omgaan met onze natuurlijke rijkdommen. Verdrietig over wat er kapot gemaakt wordt. Wij hier in het noorden hebben nog relatief weinig te lijden, alhoewel ons klimaat ook aan het veranderen is. Met emmertjes water probeerde ik afgelopen zomer de droogte in de gezamenlijke bloembedden te bestrijden en tja … schaatsen zal er deze winter ook niet in zitten.
Ik wandel en fiets veel. Als fietser in de stad zit ik vaak in de benzinegassen van brommers, scooters en auto’s. Niet fijn! Het verbaast me met wat voor grote auto’s mensen de stad in willen. Lopend door Nederland zie ik wat er met ons landschap gebeurt. Grote schuren waar varkens of kippen opgehokt zitten, het raaigras dat groen is maar daar is ook alles mee gezegd, er groeit niets meer bij, geen kleur, geen bloem. En dan die postzegelstukjes natuur, waar ik meestal in minder dan een uur doorheen ben om alweer de volgende provinciale weg over te steken.
Een tijdje geleden hoorde ik van de actie van XR die de Stadhouderskade voor het Rijksmuseum had bezet en daarmee het verkeer lam legde. Ik dacht: yes dat is nou eens een goeie actie! Die heeft impact, heel de stad heeft het erover en het zag er enorm vrolijk uit. Iedereen werd uit de sleur van alledag gehaald, kwam te laat op het werk, het raderwerk stond even stil. We konden allemaal een kort moment denken over waar we mee bezig zijn en wat we daar eigenlijk van vinden. Vanaf dat moment ben ik gaan googelen over XR en toen ik las dat ze een bijeenkomst voor geïnteresseerden hielden, ben ik gegaan.
Ik zag bij die bijeenkomst veel twintigers en dertigers, maar ook een paar mensen van mijn leeftijd. Eerlijk gezegd, ik was verrast. Hoe ik werd onthaald, hoe ik werd aangesproken, hoe de dag was georganiseerd; vriendelijk, voorkomend, heel correct met de coronamaatregelen, heel informatief. Er was ruimte voor persoonlijke ervaringen, er werd steeds gecheckt hoe het met mensen ging en of de informatie overkwam. Geen spoortje van vooringenomenheid, maar juist een hartelijke ontvangst.
Een sterk punt van XR vind ik de geweldloosheid. Ze geloven in de strategie van blijven duwen en dus actievoeren, maar zonder geweld te gebruiken, ook niet in verbale zin. We kregen een training waarin we konden onderzoeken wat we zelf onder geweld verstaan. Interessant, want daar verschillen de meningen natuurlijk over.
Vanzelfsprekend werden we goed geïnformeerd over wat er met ons klimaat aan de hand is. Hier in het noorden hebben we relatief gezien (nog) weinig last van de klimaatverandering. Daarom is het voor velen van ons een ver-van-mijn-bed onderwerp. Informatie is wel makkelijk en aansprekend op internet beschikbaar. Een paar interessante links:
- de laatste documentaire van David Attenborough
- een documentaire over het eiland Kiribati dat in zijn bestaan wordt bedreigd
- een filmpje van ons Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Ik kan me goed vinden in de eisen van XR. Zij richt zich tot de overheid omdat daar de maatregelen tegen de grootste vervuilers genomen zullen moeten worden. Natuurlijk kunnen we als burgers allemaal ons steentje bijdragen, maar die zijn peanuts in vergelijking met wat de industrieën doen. XR vraagt van de overheid de nodige maatregelen te nemen om snel naar netto nul uitstoot van broeikasgassen te gaan.
XR wil aandacht voor de zaak en zet eisen kracht bij middels bijvoorbeeld blokkadeacties. Weinig veranderingen in de samenleving zijn zonder slag of stoot gegaan. Zo kijk ik naar de strategie van XR: je zal wat lastig moeten zijn om je boodschap over te brengen en zo politici en burgers in beweging zetten.
Dit zegt de XR-beweging over zichzelf: “Wij zijn gewone mensen, uit alle hoeken van het land en van alle leeftijden die zich ernstig zorgen maken over de klimaat- en ecologische crisis. Door vreedzame, creatieve en disruptieve acties proberen we de gevolgen van deze crises te stoppen. We zijn opgericht in 2018 en groeien snel, we zijn momenteel actief in 62 landen.”
XR is een echte grassroot organisatie, opgebouwd uit kleine groepjes, die als doel hebben je makkelijk te laten integreren in de beweging; je doet samen mee aan acties, neemt het initiatief daarvoor, bespreekt je ervaringen en informeert elkaar. Een kopgroepje zorgt ervoor dat een ander gedachtegoed de samenleving binnendruppelt.
Voor mij was het nieuw en verrassend dat er aandacht wordt gegeven aan ieders beleving door momenten te creëren (al of niet tijdens acties) waarin deelnemers zich vrij kunnen uitspreken. Emoties worden geaccepteerd, er is geen cultuur van ideologische haarkloverij.
Een andere verrassing was de sociocratische methode, die is gebaseerd op gelijkwaardigheid van alle betrokkenen. Besluiten worden alleen genomen wanneer alle deelnemers hun ‘consent’ geven, wat betekent dat zij geen overwegend, beargumenteerd bezwaar hebben. In de praktijk ervaar ik het als een lichte vorm van besluiten nemen. Vanaf het eerste moment dat ik aan een inhoudelijke cirkel (vergelijk het met een werkgroep) deelnam, werden mijn gedachten en inbreng serieus genomen.
Voor vrijblijvendheid is in zo’n cirkel weinig ruimte. Een voorstel doen dat op geen bezwaar stuit, houdt in dat je dat concreet gaat uitvoeren. Ik ervaar deze vorm als productief, vruchtbaar en stimulerend. En ja, ik ben de enige oudere in die cirkel. Wellicht heb ik wat meer ervaring hier en daar en ben ik wat minder onvermoeibaar, maar heb wel weer meer tijd tot mijn beschikking in vergelijking met al die werkenden en studerenden.
Kijk op de XR-website voor meer informatie.
.png)
.png)
.png)