Sebastiaan Kes: bevlogen filmmaker met idealen voor het roze later

LHBTI-ouderen zichtbaarder maken. Dat is het doel van Sebas(tiaan) Kes met zijn nieuwe documentaire LATER over de positie van LHBTI-ouderen in onze samenleving. Met name de aspecten zorg en wonen worden in deze film belicht. Als lid van de Commissie informatie zorg, welzijn en wonen van ons Roze Stadsdorp Amsterdam ben ik benieuwd naar Sebas en het geesteskind dat hij voorbereidt. Alle reden dus voor een gesprek.

Stichting Human Focus
Sebas: ‘Ik ben bij de Volkskrant begonnen. Heb daar tien jaar gewerkt in diverse marketing- en commerciële functies. Mijn laatste project was het opzetten van Volkskrant TV. Dat heeft iets in mij wakker gemaakt: ik wilde zelf inhoudelijke video’s en films gaan maken. In mei 2015 ben ik in de multimediasector als zzp’er begonnen en twee jaar later richtte ik Stichting Human Focus op om documentaires, mediaprojecten en cross media-events te kunnen maken waarin het verhaal van mensen centraal staat. Om bevolkingsgroepen te verbinden, taboe-onderwerpen bespreekbaar te maken en bij te dragen aan meer begrip en acceptatie in de samenleving’.

One Kingdom One Love
Eind 2015 bracht Sebas de documentaire One Kingdom One Love uit. Over het leven van LHBTI’ers in het Caribische deel van Nederland en over de Koninkrijksboot die dat jaar meevoer tijdens de Canal Parade. Motto van die boot was de strijd voor gelijke rechten van LHBTI’ers in ons hele koninkrijk. De jury van de Canal Parade kende aan de Koninkrijksboot de prijs toe voor “Beste verbeelding van het thema #Share”. Voor het maken van de film bezocht Sebas “de West” en heeft hij ervaren dat er grote verschillen zijn tussen de culturen van de verschillende eilanden.
‘Aruba loopt voorop. Daar zette in 2015 bijvoorbeeld advocaat en voormalig politica Desiree de Sousa Croes, zelf lesbisch, zich enorm in voor LHBTI-rechten. Op Bonaire speelt religie een grote rol. Splintergroeperingen geloven daar dat de duivel in je zetelt als je gay bent. Op Curaçao kun je je vrijer bewegen, maar een homohuwelijk is niet mogelijk. Op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba is de Nederlandse huwelijkswetgeving sinds eind 2012 van kracht. Daar mogen gays dus trouwen, maar er wordt amper gebruik van gemaakt vanwege sociale druk en geloofsovertuiging. In dat verre stukje Nederland is nog veel te winnen wat betreft de acceptatie van seksuele diversiteit. Met mijn documentaire heb ik een bijdrage kunnen leveren aan het bespreekbaar maken daarvan.’

‘Als er niet over gesproken wordt, bestaat het niet’
Sebas herkent de eilandcultuur die hij in One Kingdom One Love laat zien. Hij is geboren op Marken. In de jaren 80 leek seksuele diversiteit daar niet te bestaan. ‘Ik had geen enkel rolmodel. Kende niemand die gay was. Gelukkig had ik de mogelijkheid om tijdens mijn studie in Amsterdam te gaan wonen en mezelf daar te ontdekken. Op Marken gold wat nu nog op de Caribische eilanden leeft: als er niet over gesproken wordt, bestaat het niet. Veel gays van die eilanden komen pas uit de kast wanneer ze in Nederland gaan studeren.’

Monument van trots
In 2017 verscheen de succesvolle film Monument van Trots naar aanleiding van het 30-jarig bestaan van het Homomonument in Amsterdam. In deze documentaire laat Sebas de ontwikkeling van de vaderlandse homo- (en later LHBTI-) beweging zien en schetst hij een tijdsbeeld van een periode die achter ons ligt, maar op onderdelen nog steeds heel actueel is. De film is inmiddels in ruim vijftien landen vertoond en vormt een inspiratiebron voor activisten in landen waar men nog aan het begin staat van de emancipatiestrijd.

Impact creëren
Met de documentaire LATER wil Sebas LHBTI-ouderen niet alleen een gezicht geven, hij wil ook bijdragen aan een beter toekomstperspectief.
‘Het plan is om met de documentaire volgend jaar alle Nederlandse provincies aan te doen. Samen met lokale COC-verenigingen, Regenboogsteden en focusgroepjes van lokale LHBTI-ouderen organiseren we per regio een evenement waar we alle belanghebbenden uit een stad of regio samenbrengen. De film wordt dan ingezet om de discussie over de situatie van LHBTI-ouderen in de betreffende regio op gang te brengen en samen na te denken over mogelijke oplossingen ter verbetering van die situatie. Het is vervolgens aan de lokale samenwerkingspartners om door te pakken en te zorgen dat uitkomsten worden omgezet in daadwerkelijke acties. Het is een omvangrijke operatie, maar deze zomer zijn we met succes een pilotproject gestart met COC Leiden en inmiddels zijn we al in gesprek met verschillende andere COC-verenigingen’.
Een preview van de documentaire LATER – waarin fragmenten van de eerste twee proefdraaidagen te zien zijn – is inmiddels op verschillende plaatsen vertoond en positief ontvangen. Maar het project zit nog steeds in de financieringsfase. Sebas maakt commerciële producties om zijn ideële oeuvre te kunnen verwezenlijken. Daarnaast is hij afhankelijk van sponsoren en de ontwikkelingen rond Covid-19. Hij durft dan ook nog niet te zeggen wanneer de film gereed zal zijn.

Het later van Sebas
Aan een 47-jarige vragen of hij al een beeld heeft van hoe wonen en zorg er op zijn oude dag moeten uitzien, lijkt wat voorbarig. Maar Sebas heeft daar verrassend goed over nagedacht: ‘Ouder worden in een omgeving waarin ik aansluiting kan vinden, is voor mij van essentieel belang.’