Veilige Haven Amsterdam biedt informatie, advies en ondersteuning aan biculturele queers. Deze lhbtiq+-ers hebben een plek waar ze veilig zichzelf kunnen zijn hard nodig. Ook geeft Veilige Haven cultuur- en lhbtiq+-sensitieve voorlichting en training aan professionals.

Vanmiddag spreek ik met Rabab, projectcoördinator van Veilige Haven en één van de vijf medewerkers bij Veilige Haven (allemaal maatschappelijk werkers). Zij vertelt mij over de geschiedenis en missie van de organisatie. Veilige Haven bestaat ongeveer 17 jaar en richt zich vooral op ‘roze mensen in Nederland die ook een tweede etniciteit erbij hebben’.

Hoewel Veilige Haven openstaat voor queers met allerlei culturele, religieuze en andere achtergronden, ziet Rabab in de praktijk vaak Marokkaanse en Turkse Amsterdammers uit islamitische gezinnen. ‘Er komen ook veel asielzoekers en ongedocumenteerden bij ons, bijvoorbeeld Eritreeërs en Nigerianen.’ De dienstverlening bij Veilige Haven is niet leeftijdsgebonden, maar het zijn voornamelijk queers tussen 18 en 27 jaar oud die aankloppen.

Omdat ‘queer zijn’ nog steeds nogal taboe is in deze etnische milieus, missen mensen dikwijls steun vanuit hun omgeving. Ze weten zich hier geen raad mee en houden hun seksualiteit of genderidentiteit liever geheim voor familie en vrienden.

Voor deze kwetsbare regenboogsubgroep is Veilige Haven dus van onschatbare waarde, legt Rabab uit. ‘Onze naam zegt het al. Wij zijn “een veilige haven” waar deze lhbtiq+-ers hun verhaal kwijt kunnen, misschien voor de eerste keer in hun leven.’

Biculturele queers voelen zich vaak geïsoleerd

 

Veiligheid voorop
Omdat alle Veilige Haven-medewerkers zelf ook queer zijn en de meesten bovendien uit een soortgelijke omgeving komen als de hulpvragers, voelen de hulpgevers zich meer op hun gemak. De medewerkers kunnen ‘cultuursensitief’ werken, want, vertelt Rabab, ‘ze hebben meestal dezelfde route moeten afleggen als de doelgroep, met alle bijbehorende moeilijkheden, zoals niet‑acceptatie door de omgeving’.

Voor elke klant bij Veilige Haven wordt er een traject opgesteld. ‘Wij voeren een‑op‑een gesprekken met klanten om strategieën en tips te bekijken’, zegt Rabab. ‘We bedenken hoe wij de klant het best kunnen ondersteunen. Waar staat iemand op dit moment en waar wil de persoon naartoe? Wat voor stappen kan de persoon nu nemen om beter in het vel te zitten? We leveren echt maatwerk – bij sommige mensen zijn twee gesprekken met ons genoeg, bij anderen is een jaartraject nodig.’

Veiligheid staat altijd voorop bij Veilige Haven. Rabab: ‘Wij willen bijvoorbeeld absoluut niet dat een jongere door familie wordt mishandeld of op straat wordt gegooid als gevolg van een coming-out.’

 

Zelfacceptatie bevorderen
Samen met andere organisaties voert Veilige Haven daarnaast andere activiteiten uit die zelfacceptatie bij biculturele lhbtiq+-ers moeten bevorderen. Als voorbeeld noemt Rabab het Wereldcafé dat iedere tweede dinsdag van de maand samen met het COC wordt georganiseerd. Na het gezamenlijke eten volgt er een filmavond, een gastspreker, een weerbaarheidstraining of iets in die trant. Het doel van het Wereldcafé is om gelijkgestemden te ontmoeten en ervaringen te delen, zodat jongeren elkaar kunnen versterken.

Verder is Veilige Haven aanwezig tijdens het maandelijkse inloopspreekuur bij het Transhuis, een veilige plek voor biculturele transgenders uit Amsterdam. Een collega van Rabab geeft praktische ondersteuning aan transmensen, zoals informatie over vergoedingen voor hormoontherapie.

Veilige Haven verwijst mensen bovendien door naar andere instanties binnen de ‘roze sociale kaart’, zoals de Regenbooggroep, het Buurtteam of de GGZ, als deze instanties de hulpvraag beter kunnen beantwoorden. Rabab: ‘Wij sturen ook klanten regelmatig door naar Stichting Maruf, een belangrijke speler binnen de islamitische gemeenschap die empowerment‑trajecten biedt voor queer moslims’.

Andere problematiek bij oudere biculturele lhbtiq+-ers
Bij Veilige Haven komen er ook soms oudere biculturele lhbtiq+-ers. Meestal speelt er een andere problematiek bij hen, zegt Rabab:

‘Vaak zijn deze mensen in een schijnhuwelijk gestapt, en dan, als zij, zeg maar, de veertig zijn gepasseerd, realiseren zij zich dat zij niet verder om hun queer zijn heen kunnen. Ze vragen om ondersteuning bij ons, want ze zitten zo in de knoop met zichzelf.’

 

Cultuursensitieve voorlichting en training
Voorlichting en training geven aan professionals die werken met biculturele lhbtiq+-ers is ook een cruciale taak van Veilige Haven. Rabab merkt dat deze professionals vaak het idee hebben dat biculturele queers net zo zijn als andere Amsterdammer en dat er dus geen speciale aandacht voor hun situatie nodig is.

Maar culturele sensitiviteit is juist essentieel om goede zorg te verlenen aan de Veilige Haven-doelgroep, stelt Rabab. Als culturele sensitiviteit ontbreekt, kunnen professionals belangrijke signalen bij de hulpvragers missen of zelfs adviezen geven waardoor de doelgroep in een onveilige situatie terechtkomt (zoals ‘vertel het maar aan je ouders’).

Daarom verzorgt Veilige Haven een basistraining voor hulpverleners over seksuele geaardheid en ook verdiepende trainingen over intersectionaliteit en genderdiversiteit. Daarnaast vinden er themabijeenkomsten plaats over bijvoorbeeld het benaderen van klanten die én moslim én queer zijn. 


Gemotiveerd blijven
Dat Veilige Haven inmiddels onmisbaar is geworden voor zowel biculturele roze mensen als de hulpverleners die hen begeleiden, staat buiten kijf. Biculturele queers vertellen Rabab regelmatig dat ze zich veiliger en beter begrepen voelen door de ondersteuning die Veilige Haven hun biedt. En professionals vertellen dat ze echt leren van de trainingen en voorlichting die Veilige Haven verzorgt.

Toch gelooft Rabab dat het er vandaag de dag voor biculturele queers niet zo rooskleurig voorstaat. Deels heeft dat te maken met het huidige polariserende politieke klimaat en deels met de aanhoudende weerstand binnen de moslim- en andere etnische gemeenschapen. ‘Er is weliswaar beweging op dit gebied, maar die is, eerlijk gezegd, minimaal’.

Desondanks blijft Rabab gemotiveerd: ‘Vanwege de minimale vooruitgang is het des te belangrijker dat biculturele lhbtiq+-ers een veilige plek hebben waar ze zichzelf kunnen zijn. Ik vind het fijn om me in te zetten voor deze doelgroep. Daar haal ik juist kracht uit.’

 

Bron: www.pexels.com