Impressie van een bijeenkomst voor lhbti'ers en hun mantelzorgers



Met de slogan ontmoet, deel, geniet, lach, dans & verwonder organiseerden het Buurteam Amsterdam West en de Stichting Mantelzorg en Dementie op 4 augustus voor de eerste keer een bijeenkomst voor lhbti’ers met dementie en hun mantelzorgers. Het doel is hen bij elkaar te brengen voor een plezierig en zinvol samenzijn en te verkennen of zo’n ontmoeting meerwaarde heeft. 

De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie en zo ontstond de naam Alzheimercafé. In het hele land voorzien Alzheimercafés in een grote behoefte als plek waar mensen die aan een vorm van dementie lijden en hun naasten elkaar ontmoeten. Voor gezelligheid, voor contacten en voor informatie.

Zou een inloopmogelijkheid zoals een Alzheimercafé ook iets voor de lhbti-gemeenschap zijn?
Bert Kort van het Buurtteam Amsterdam West vermoedt van wel. “We willen peilen of daarvoor belangstelling bestaat. De gezamenlijke geschiedenis van lhbti’ers verbindt hen in solidariteit. Ook is het belangrijk te onderzoeken of de bestaande vormen van dagbesteding voor mensen met dementie zo verbeterd kunnen worden dat ze meer aansluiten bij de behoeften van lhbti’ers”.

Is dementie bij lhbti’ers anders?
Volgens Alzheimer Nederland verloopt dementie bij lhbti’ers niet anders dan bij hetero’s, maar wordt de ziekte soms later ontdekt. De bij deze groep vaker voorkomende eenzaamheid zou dementie (langer) verborgen kunnen houden.

Op grond van zijn werkervaringen denkt Bert dat ook andere verschillen een rol spelen:
  • "Lhbti’ers hebben vaak een gekozen familie, bestaande uit naasten die geen bloed- of aanverwant zijn; hulpverleners nemen hen niet altijd serieus als betrokkenen bij het dementieproces;
  • De bereidheid om hulp te vragen bij dementie kan beïnvloed worden door eerdere minder goede ervaringen met zorgverleners;
  • Van invloed op de wijze van het verloop van de dementie kunnen zijn hoe iemand de coming-out heeft ervaren en wat de homo-emancipatie heeft betekend;
  • De angst voor dementie kan zijn vergroot door de impact van de tijd waarin veel homo's stierven door AIDS;
  • Seksualiteit en identiteit kunnen zich tijdens het dementieproces meer of anders manifesteren.”
Freud
Twaalf gasten zijn op het initiatief afgekomen, onder wie enkele professionals die met mensen met dementie en hun naasten werken en het belangrijk vinden dat er extra aandacht voor lhbti’ers is.

Restaurant Freud in de Spaarndammerstraat opende speciaal voor deze gelegenheid ’s middags zijn deuren. De ruimte is feestelijk versierd. Koffie, thee en lekkernijen staan klaar. Volgens de opzet van Freud zijn die deels bereid en geserveerd door kwetsbare mensen, die begeleiding krijgen in hun zoektocht naar een nieuw levensritme en naar werk.
 


Dansen
De organisatoren hebben dansdocent Floortje Rous van de Stichting Dance Connects gevraagd de middag in te vullen. Deze stichting zet zich ervoor in mensen van 60 jaar en ouder via dans met elkaar te verbinden. Floortje: “Als ik dans, ben ik graag op een gestructureerde manier bezig. Dat sluit goed aan bij werken met senioren. Ook mensen met dementie kunnen dan gemakkelijker meedoen. Ik merk dat het me vaak lukt letterlijk en figuurlijk iets bij hen in beweging te brengen”. Floortje laat zien dat dansen meer is dan bewegen. Het roept fantasie en creativiteit op. Het duurt even voordat iedereen los komt, maar daarna doen allen, eerst vanuit de stoel en dan op de vloer, uitbundig mee.

Diversiteit
“Wat een heerlijke middag” verzucht een van de aanwezige dames tijdens de aangeklede borrel waarmee de bijeenkomst wordt afgesloten. Ze krijgt volmondig bijval van de anderen. Ook mede-organisator Annemiek Tuinhof de Moed van de Stichting Mantelzorg en Dementie is enthousiast. Bij deze stichting staat diversiteit hoog in het vaandel. Zij organiseert bijvoorbeeld ontmoetingsgroepen voor mensen met dementie en hun naasten uit de Marokkaanse en Surinaamse cultuur.

Voetjes van de vloer
Bert Kort en case manager dementie Anja Tolboom zijn tevreden. Anja heeft laten zien dat ook een case manager de uitdrukking voetjes van de vloer in de praktijk brengt! “Het ziet ernaar uit dat iedereen zich vanmiddag welkom en thuis voelt”, lacht Bert. Een herhaling waard? “Zeker. Het is de bedoeling deze opzet in Amsterdam Zuid te herhalen in samenwerking met Stadsdeel Zuid. Op 20 oktober is er in Amsterdam West een bijeenkomst voor werkers in de zorg om hen te informeren over omgaan met dementie bij lhbti’ers. Dan ontvangen we het gezelschap Tour d’Amour - met onder andere Victoria False - dat aan de hand van levensverhalen van lhbti-ouderen en bijpassende liedjes aandacht vraagt voor genderdiversiteit.”

Op dit moment hebben zo’n 290.000 Nederlanders een dementieel syndroom. Naar schatting zijn 15.000 van hen jonger dan 60 jaar. Verwacht wordt dat tot 2050 het aantal mensen met dementie zal oplopen naar ruim 620.000. Onder hen zal zich een fors aantal lhbti’ers bevinden. Ondersteuning van hen en hun mantelzorgers is van groot belang. Initiatieven zoals hierboven kunnen daaraan een belangrijke bijdrage leveren.