Oud-deelnemers vieren 25 jaar Gay Games tijdens Canal Parade 2023

Vijfentwintig jaar geleden werden in Amsterdam de Gay Games gehouden. Het was de eerste keer dat ze buiten Amerika plaatsvonden. De stad stond op zijn kop. Het evenement heeft een onuitwisbare indruk achtergelaten op deelnemers en vele anderen uit de lhbti+ gemeenschap. Het is nog altijd het grootste roze evenement dat ons land heeft beleefd.
Tien oud-deelnemers vierden het jubileum door dit jaar tijdens de Canal Parade mee te varen op de Blond & Blauw theaterboot. Hun banner met het motto van 1998 ‘Friendship through Culture and Sports’ kon niemand missen. Het werd overal op de route herkend en toegejuicht.




Natte triomf
Op 5 augustus vertrokken tachtig boten met duizenden deelnemers bij een waterig zonnetje.


De Blond & Blauw theaterboot bij vertrek

Halverwege de tocht braken er stevige buien los. De Gay Games-delegatie arriveerde kletsnat bij de finish, maar in euforische stemming. Enkele eerste reacties:
“Natte triomf”
“Ik herbeleefde de ontroerendste momenten van mijn leven”
“Een verjongingskuur”
“Nog uren had ik door kunnen gaan”
“It’s raining men, Hallelujah”


Vera Boots: natte triomf

Circus of Inclusion
De Blond & Blauw theaterboot is een initiatief van actrice, zangeres en danseres Wilma Bakker. Zij richtte in 1995 theaterproductiehuis Blond & Blauw op. Als theatermaker/performer en producent realiseert zij uiteenlopende producties waarin diversiteit en genderplay een belangrijke rol spelen. “Het is voor de achtste keer dat ik met mijn theaterboot aan de Canal Pride meedeed. In 2018 mocht ik een tweede prijs in ontvangst nemen. Dit jaar creëerde ik Circus of Inclusion in aansluiting op het thema van deze Pride: You are Included.” Wilma zong de teksten zelf in en bedacht een wervelende choreografie op pakkende muziek voor zangers/dansers, variété-artiesten én de tien oud-Gay Gamers.


Wilma Bakker omringd door de oud-Gay Gamers

Oefening baart kunst
Wilma maakte het haar crew niet gemakkelijk. Op de boot was een circustent te zien met een drie meter hoge nok die Wilma tussen twee bruggen door steeds beklom. In een virtuoze show kwamen de anderen onder de tent vandaan en deden hun act. Totdat er (weer) een brug naderde en de tent als onderdeel van de show neergehaald werd.


Wilma Bakker op de drie meter hoge nok van de circustent.



Tevoren moest er flink gerepeteerd worden...


Het aanleren van danspasjes is niet voor iedereen zo gemakkelijk!


Oefening baart kunst en op de boot werd een grandioze performance neergezet.
Het publiek reageerde laaiend enthousiast en applaudisseerde uitbundig. De media besteedden veel aandacht waaronder minutenlange televisieregistraties en een grote foto in De Telegraaf. Tot ieders verbazing viel de Blond & Blauw theaterboot niet in de prijzen. Aan boord waren het plezier en de trots er niet minder om.

Een collage van de boottocht, gemaakt door fotograaf Martin Pluimers is te vinden op youtube.com/

De beste week van hun leven
De oud-Gay Gamers blikken met enthousiasme en nostalgie terug op memorabele momenten uit 1998.
Paul van Yperen was persvoorlichter en woordvoerder van de Gay Games: “De organisatoren waren met 3000 vrijwilligers als radertjes van een grote machine keihard aan het werk en beseften pas later dat de Gay Games voor opvallend veel mensen over de hele wereld de beste week van hun leven was. Mede dankzij al die vriendelijke en gastvrije Amsterdammers die lieten zien dat een inclusieve wereld echt kan bestaan. Ook al was het maar voor een week.”
Janine van Doorn hield zich bezig met culturele activiteiten: “Ik was het aanspreekpunt voor het korenfestival, het vrouwenfestival en het vertelfestival.” Zichtbaarheid is haar het meeste bijgebleven. “Door de Gay Games moest iedereen over homoseksualiteit gaan nadenken.”
Jan Wennink zorgde voor de medailles: “Ik bestelde er 5000. De meeste gingen naar de Amerikanen. Nederland kwam na Duitsland op de derde plaats.”
Mariët Sieffers besefte dat de terugblik op de Gay Games haar deed denken aan haar opvoeding. “Van mijn vader leerde ik over diversiteit. Dat overal in de natuur varianten bestaan. Dat meisjes bijvoorbeeld een piemel kunnen hebben. En dat je eerlijk moet zijn over je identiteit en die van anderen altijd moet respecteren.”  
Maloush Köhler hield zich als gebarentolk bezig met de toegankelijkheid van het evenement voor doven. “Bij onze Gay Games werd voor het eerst op grote schaal getolkt. Ik ben er trots op dat er sindsdien steeds vaker gebarentolken worden ingezet!”
Mellouki Cadat–Lampe, die ook op de eerste Marokkaanse boot meevoer, blikt lyrisch terug: “Al zijn er 25 jaar voorbij, ik heb de trotse rimpelingen van de Gay Games opnieuw ervaren. Op de kleurrijke golven van 2023 weerklonken de echo’s van toen.”


Van linksboven met de klok mee: Paul, Janine, Jan, Mariët, Mellouki en Maloush

Onze zwembroek mocht niet uit

Vera Boots, theatermaker, werd in 1992 gevraagd mee te denken over plannen om invulling te geven aan de mogelijke Gay Games in Amsterdam. Zij bedacht het concept van de botenparade door de grachten die in 1996, twee jaar vóór de Gay Games, al van start ging. “Ik wilde graag dat hetero’s nu eens voor ons zouden klappen en juichen. En dat gebeurde! Ik was er trots op en dat ben ik nog steeds.”
Ivo Blom was vrijwilliger bij de accreditatiebalie. Hem is vooral een wat onderbelicht aspect bijgebleven. “Naast sport was er een rijk cultureel programma met talloze tentoonstellingen, concerten en theatervoorstellingen. Hoogtepunt voor mij was het optreden van Harvey Fierstein, acteur/auteur (The Torch Song Trilogy) en voorvechter van lhbti+ rechten in de USA (We are not ordinary, we are EXTRAordinary).”
Niels Wolf werkte ook als vrijwilliger bij de accreditatiebalie. “Die was in de Stopera, omgebouwd tot een grote uitnodigende Gay Village. Verbazing, vreugde en soms zelfs tranen bij onze gasten die - net als wij - opeens zoveel hartelijkheid en solidariteit meemaakten in een stad die toen even helemaal van ons was.”
Coen Mobach deed mee aan de groep dansende en zingende matrozen die het optreden van The Weather Girls met It’s Raining Men bij de openingsceremonie opluisterden. “Voor iemand zonder ervaring vond ik het een uitdaging om me voor deze act aan te melden. Het was een grandioze belevenis. Ik voelde de energie van de uitzinnige menigte in het volgepakte stadion. Onze zwembroek mocht niet uit, want premier Wim Kok zat in de VIP Lounge.”


Van linksboven met de klok mee: Vera, Ivo, Niels en Coen


foto's: Martin Pluimers en Jaap van Riemsdijk 

Collecting the City: Gay Games 1998
In het Amsterdam Museum is tot 7 januari 2024 een interessante tentoonstelling over de Amsterdamse Gay Games te zien met materiaal uit de collectie van IHLIA* en uit privébezit.

*IHLIA, gevestigd op de derde verdieping van OBA Oosterdok, is dé erfgoedorganisatie op het gebied van lhbti+ in Nederland en heeft de grootste lhbti+ collectie van Europa.

Ons Amsterdam
Roze Stadsdorpers Emma van Zalinge en Paul van Yperen schreven voor het zomernummer van het tijdschrift Ons Amsterdam (#6, juli-augustus 2023) het boeiende artikel ‘Een week lang in de meerderheid: Gay Games Amsterdam 1998’.