Thema: Intersekse personen

In augustus 2023 ging de documentaire over het veelbewogen leven van intersekse persoon IS.A met overweldigend succes in première. Een op de negentig baby’s wordt geboren met genetische kenmerken die niet binnen de normatieve tweedeling M/V vallen. Inmiddels zijn maker Eveline van Dijck en IS.A op tal van plaatsen gevraagd de film te laten zien en erover in gesprek te gaan. Het Roze Stadsdorp komt op zondagmiddag 2 juni aan de beurt. Uitgenodigd is ook Roze Stadsdorper Hans Gildemacher die Klinefelter, een vorm van intersekse, heeft. 

IS.A (rechts) met Sjoerd, haarwerk specialist van Back Stage
Foto: Eveline van Dijck

IS.A: 'Ik ben voor mijn geboorte kennelijk door elkaar gehusseld'
IS.A werd in 1950 geboren met lichamelijke kenmerken van zowel een jongen als een meisje. Zelf grapt ze over deze speling van de natuur: 'Ik ben voor mijn geboorte kennelijk door elkaar gehusseld'. De huisarts koos voor een jongen. Daarom gaven de ouders hun baby bij de burgerlijke stand aan als Paul. Hij onderging enkele maanden later operatieve ingrepen om van hem meer een jongen te maken. Daaraan heeft Paul zijn leven lang darmstoornissen en plasproblemen overgehouden. Er is nooit met hem over gesproken. Hij voelde zich niet echt een jongen, maar aanvankelijk ook geen meisje. Paul legde zich bij de situatie neer en accepteerde hoe hij was. Het kwartje viel veel later en pas op zeventigjarige leeftijd koos hij ervoor als vrouw door het leven te gaan. Met de naam IS.A: IS Amsterdam. 

Eveline van Dijck: ‘Op een goede dag durfde IS.A het aan'
Eveline van Dijck, voormalig filmmaker voor HUMAN, maakte over het keerpunt van IS.A een indrukwekkende documentaire die in augustus 2023 in première ging. Sindsdien oogst de film op tal van plaatsen in het land veel succes. Daarom besloot de themacommissie ook Roze Stadsdorpers de gelegenheid te geven de film te zien en erover na te praten.

Eveline: ‘Ik raakte bevriend met IS.A via fotograaf Marian van de Veen. Na enige tijd vertrouwde IS.A ons toe dat ze tweeslachtig geboren was, maar zich eigenlijk meer vrouw voelde. Thuis liep ze het liefst in vrouwenkleren, maar buiten durfde ze zich niet zo te manifesteren uit angst voor negatieve reacties. We moedigden IS.A aan samen met ons als vrouw ergens wat te gaan drinken. Op een goede dag durfde IS.A het aan. Dat werd een groot succes en het bleef niet bij die ene keer. Om IS.A te laten zien hoe ze naar buiten toe als vrouw overkwam, spraken we af dat ik wat opnames zou maken. Ik liet die aan enkele vrienden zien. Zij waren onder de indruk van het proces dat IS.A doormaakte en haalden me over er een documentaire van te maken. Uiteraard deed ik dat in overleg met IS.A'.

Zo ontstond een indringend en ontroerend portret van iemand die op haar drieënzeventigste gelukkiger is dan ooit. Opmerkelijke inkijkjes in het leven van IS.A en een verrassend happy end maken de documentaire extra het bekijken waard.

Hans Gildemacher: ‘Ik worstel al een leven lang met mijn lichaam’
Vrouwen krijgen twee X-chromosomen, van elke ouder een. Mannen krijgen een X-chromosoom van hun moeder en een Y-chromosoom van hun vader. Bij het syndroom van Klinefelter krijgt een man een of meer X-chromosomen te veel. Borstvorming, weinig gelaats- en lichaamshaar, kleine testikels en een ontbrekende zaadcelvorming zijn bijvoorbeeld het lichamelijke gevolg. Ook kunnen hormonale effecten gedrag en psychisch functioneren beïnvloeden.   

Hans Gildemacher heeft het syndroom van Klinefelter: ‘In 1996 hoorde ik dat er een patiëntenvereniging voor Klinefelters was. Ik wilde wel eens anderen ontmoeten. Op een lotgenotendag ging er een wereld voor me open. Wat een herkenning! Iedereen heeft zijn eigen makken. Ik had bijvoorbeeld een tijd lang last van driftbuien. De dokter adviseerde me een lagere dosis hormonen te gebruiken. Maar dat had weer een nadelige invloed op mijn concentratie bij het werk. Ik worstel al een leven lang met mijn lichaam. De problemen zijn onzichtbaar voor anderen, maar hebben een enorme impact op mij. Ik heb gelukkig altijd de moed erin kunnen houden, maar vraag niet hoeveel energie me dat soms kost’.